آشنایی با موتور الکتریکی AC DC القایی و روشهای تعمیر و نگهداری

قواعد تعمیر و نگهداری الکتروموتورها

===============================================

جهت دریافت فیلم آموزشی فارسی طراحی موتور الکتریکی کلیک کنید

بسته آموزشی فارسی آشنایی با موتور الکتریکی

==========================================

تعمیر و نگهداری درست از توقفهای ناخواسته جلوگیری می کند. و شامل 1- نگهداری پیشگیرانه 2- نگهداری پیشگویانه 3-تعمیر و نگهداری واکنشی می باشد.

1395/06/27محمد رسول کریمی

---

تعمیر و نگهداری الکتروموتور یک برنامه تعمیر و نگهداری که به خوبی و با دقت طراحی شده است هنگامی که درست استفاده شود می تواند به صورت خلاصه شامل موارد زیر باشد.

1. نگهداری پیشگیرانه
2. نگهداری پیشگویانه
3. تعمیر و نگهداری واکنشی (Reactive)

سیکلهای بازرسی و نظارت به نوع الکتروموتور و شرایط کارکردی آن بستگی دارد. موتور به منظور جلوگیری از خرابی و طولانی تر شدن طول عمر خود نیاز به تعمیر و نگهداری منظم دارد. معمولا گفته می شود که موتورها و قطعات آنها بایستی هر 6 ماه تست و در صورت نیاز سرویس و تعمیر شوند. فقط در این صورت است که نگهداشتن طول عمر مفید و راندمان موتور ممکن می شود.

شکل شماره (1) :عواملی که بر اثر عدم تعمیر و نگهداری مناسب بر طول عمر موتور تاثیر می گذارند.

1- نگهداری پیشگیرانه موتور

هدف از این نوع نگهداری جلوگیری از ایجاد مشکلات حین عملکرد و اطمینان یافتن از این که موتور به طور مستمر در حالت معمولی یک کارکرد قابل اطمینان را تامین می کند، است. نگهداری پیشگیرانه بخشی از نگهداری برنامه ریزی شده کل سیستم است.

شکل شماره (2) : نگهداری پیشگیرانه موتور

2- نگهداری پیشگویانه موتور

هدف از این نوع نگهداری موتور، رسیدن به این مساله است که اطمینان یابیم نوع صحیح نگهداری در زمان صحیح انجام می شود. به منظور تعیین کردن این دو پارامتر، نیاز داریم عملکرد موتور را به صورت پیوسته و منظم پایش کرده و مشکل را قبل از آنکه واقعا رخ بدهد شناسایی کنیم.

3- تعمیر و نگهداری واکنشی (Reactive)

هدف اصلی از این نوع نگهداری، تعمیر و جایگزینی موتور در هنگام رخداد خرابی است. تعمیر و نگهداری راکتیو (انفعالی) به عنوان تعمیر و نگهداری از کار افتادگی نیز شناخته می شود، در این نوع فعالیت هیچ نوع سرویس یا اندازه گیری های منظم انجام نمی شود.

نکاتی درباره تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه

از کار افتادگی دستگاههای صنعتی بسیار پر هزینه است، بدلیل اینکه اگر قسمتی از فرآیند از کار بیفتد کل فرآیند متوقف خواهد شد. نگهداری پیشگیرانه موتور با یک مبنای منظم می تواند کمک کند که از خرابی موتور جلوگیری شود و در نتیجه از توقف ناخواسته خط تولید جلوگیری خواهد شد. در پاراگراف های بعدی برخی از ارکان مهم تعمیر و نگهداری پیشگیرانه در الکتروموتورها معرفی و بررسی خواهد شد.

شکل شماره (3) : انجام آزمونهایی برای تعمیر و نگهداری پیشگیرانه الکتروموتور

4- اقداماتی برای انجام تعمیر و نگهداری پیشگیرانه

 

1-4- تهویه موتور

اگر موتور در محیطی با تهویه کم و محدود نصب و بهره برداری شده باشد، ممکن است دمای موتور به دماهای بالایی برسد که می تواند به عایق بندی موتور و گریس یاتاقان آسیب بزند. و گرد و خاک و آلودگی ها نیز می توانند باعث گرفتگی و مسدود شدن سوراخها و مجاری تهویه موتور گردند.

از اینرو، به منظور جلوگیری از افزایش دمای بیش از اندازه موتور، مهم و حیاتی است که آلودگی ها به صورت منظم از محل های تهویه هوا زدوده شوند. با اینکه موتورها حفاظت شده اند، خیلی مهم است که موتورها را در جایی با تهویه دایمی نصب کنیم به گونه ای که دماهای زیاد به عایق و یاتاقانهای آن آسیب نزند. به هر مقدار که موتور خنک تر کار کند، طول عمر آن نیز افزایش می یابد. بنابراین، سرپوش فن و پره های خنک کننده بایستی حتی الامکان تمیز شوند.

شکل شماره (4) : گردوخاک و کثافات اغلب معابر تهویه را مسدود می کنند.

2-4- رطوبت و چگالش (condensation)

در موتور محفظه بسته با IP55، بخار آب ممکن است چگالیده شده و به مایع تبدیل شود و در نتیجه به سیم پیچها و یاتاقانهای موتور برسد. از اینرو، در این نوع موتور، دمای موتور همواره گرمتر از دمای محیط مجاور در حالت پایدار باشد. این کار را می توان با راه حل دیگری مانند برداشتن درپوش تخلیه انجام داد که اجازه خواهد داد میعانات آب از موتور خارج شوند.

توجه: برداشتن درپوش تخلیه درجه حفاظت موتور را از IP55 به IP44 تقلیل خواهد داد.

شکل شماره (5) : استاتور تجهیز شده با المنت گرم کننده برای ممانعت از مشکلات میعان.

3-4- اتصالات شل (Loose connections)

تمامی اتصالات الکتریکی باید سفت و محکم با گشتاور توصیه شده بسته شوند. خزش در پیچها و سیکلهای کاری معمولا باعث باز شدن اتصالات می گردد. فیوزها، اتصالات کابلها، کنتاکتورها و مدار شکن ها اغلب در معرض شل شدن اتصالاتشان هستند و بایستی به صورت منظم چک شوند.

شکل شماره (6) :تمام اتصالات الکتریکی باید سفت و محکم باشند.

4-4- عدم تعادل ولتاژ و جریان

عدم تعادل ولتاژ و جریان مطمئنا یکی ازحوزه های نگرانی است و مقادیر آنها به منظور جلوگیری از ایجاد مشکل در موتور بایستی مرتبا چک شود. عدم تعادل ولتاژ هنگامی رخ می دهد که دامنه ولتاژهای سه فاز متفاوت از همدیگر است. عدم تعادل ولتاژ باعث عدم تعادل جریان نیز می شود.

این مساله باعث انواع مختلفی از مشکلات می شود. لرزش، گشتاور ضربانی و افزایش دمای بیش از حد سیم پیچ یکی یا چند فاز، از آن جمله آنها است. عدم تعادل ولتاژ منجر به کاهش راندمان موتور و کوتاهتر شدن عمر آن می شود.

عدم تعادل ولتاژ مطابق رابطه زیر قابل محاسبه است.

5-4- کم بودن و اضافه بودن ولتاژ

کم و اضافه بودن ولتاژ عایقهای استاتور موتور را فرسوده می کند. کم بودن ولتاژ در عایقها تنش حرارتی ایجاد می کند.

در ولتاژهای پایین تر، موتور در راندمانی کمتر از بار کامل خود کار می کند، داغتر کار کرده، دارای لغزش بزرگتر بوده، گشتاور کمتری تولید کرده و احتمالا طول عمر کوتاهتری خواهد داشت.

معولا، موتورهای القایی قادر به تحمل شرایط اضافه ولتاژ هستند. اما، اضافه ولتاژهای شدید ممکن است باعث اتصال کوتاه حلقه های سیم پیچها، اتصال فاز به فاز یا اتصال فاز به زمین شود. که این اتصال کوتاه، بین فازها یا بین فازها و بدنه می باشد.

شکل شماره (7) :عمده دلایل خرابی و آسیب به موتورها، مطابق با تحقیقات انجام شده توسط Electrical Research Association, USA

در حال حاضر، یاتاقانها اجزایی در موتورها هستند که بیش از همه در معرض فرسایش قرار دارند. به دلیل اینکه به مرور زمان با افزایش راندمان موتورها، سیستم عایقی کمتر در معرض دماهای زیاد و بالا قرار دارد. خطا و خرابی عمده ایجاد شده اتصال کوتاه نیست بلکه صدای نامطلوب یاتاقانها و خرابی آنها است.

از اینرو، هنگام اجرای تعمیر و نگهداری پیشگیرانه بر روی موتور، جایگزینی و نگهداری یاتاقانها در عمل از فاکتورهای مهم است.

باید به این نکته توجه کرد که تنها 1% از بلبرینگهای غلطکی به عمر مورد نظر می رسند.

برخی از یاتاقانها به عنوان یاتاقانهای گریس کاری شده برای کل عمر یا یاتاقانهای بدون نیاز به نگهداری معرفی و وارد بازار شده اند. اما، این کلمات گمراه کننده هستند. اینها دلیل بر این نیستند که یاتاقانها اصلا نیاز به نگهداری ندارند. یاتاقانهای گریس کاری شده برای کل عمر یا یاتاقانهای بدون نیاز به نگهداری نیز سرانجام بایستی تعویض گردند. زمان آن بستگی به دو عامل طول عمر یاتاقانها (L_10h) و بر طول عمر گریس مورد استفاده برای روانسازی (F_10h) دارد.

توجه: طول عمر یاتاقانها بین 16000 تا 40000 ساعت یا بیشتر متغیر است. طول عمر گریس معمولا تحت شرایط کاری عادی حداقل 40000 ساعت است.

طول عمر یاتاقان

طول عمر یاتاقان ها بر اساس خستگی و پیری مواد در صورتی مقدار بار و سرعت عملیاتی موتور را بدانیم قابل محاسبه است. برای صحت این محاسبات لازم است یاتاقان بدرستی نصب و روغن کاری شده باشد. محاسبات شرایط کاری تعریف نشده و مضر را در نظر نمی گیرد.

روانکاری یاتاقانها

یاتاقانها در موتورهای استاندارد معمولا با گریس روانکاری می شوند به دو طریق یا یک بار(برای تمام عمر گریس خورده) که این گروه قابل گریس کاری مجدد نیستند، یا آنها ممکن است از طریق گریس خور یاتاقان قابلیت روانکاری و اعمال گریس مجدد را داشته باشند.

عمده دلایل خرابی زودهنگام یاتاقانها موارد زیر هستند. نصب اشتباه آلودگی جابجایی نادرست نگهداری نادرست عدم روانکاری یا روانکاری نادرست (روانساز خیلی کهنه، مقدار نادرست روانکار، آلودگی در روانکار و غیره)

نظافت

موتور بایستی تمیز نگهداری شود، عاری از گرد و غبار، خاک و شن و روغن باشد. برای تمیزکاری باید از برسهای نرم یا کهنه های کتان تمیز استفاده کرد. برای حذف گرد و غیار غیر ساینده از کاور فن و انباشت کثافت بر روی فن و پره های خنک کن باید از جریان هوای فشرده استفاده کرد.

جعبه ترمینالهای موتور که با درجه حفاظت IP55 منطبق شده اند بایستی نظافت شوند. ترمینالهای آنها باید عاری از اکسیداسیون بوده و از لحاظ مکانیکی در شرایط خوبی باشند. و تمام فضای استفاده نشده در آن عاری از گرد وغبار باشد. برای استفاده تحت شرایط محیطی نامساعد موتورهای با حفاظت IP(W) 55 توصیه شده است

===============================================

جهت دریافت فیلم آموزشی فارسی طراحی موتور الکتریکی کلیک کنید

بسته آموزشی فارسی آشنایی با موتور الکتریکی

==========================================

سافت استارتر یا درایو راه انداز موتور چیست

 همانطور که از نامش پیداست وسیله ای است جهت راه اندازی الکتروموتورها بصورت نرم و تدریجی.

 

با سافت استارتر نمی توان همه موتورها را راه اندازی کرد؟چون موتورها تنوع زیادیدارند و سافت استارتر برای گونه خاصی از آنها مناسب است این موتورها درصنعت به موتورهای سه فاز القائی یا قفس سنجابی معروفند.مامی توانیم موتور سه فاز را مستقیماً به برق سه فاز زده و راه اندازی کنیم. به این روش راه اندازی،‌راه اندازی مستقیم یا Direct Online و یا DOL می گویند اگر شما مستقیماً موتور را به برق سهفاز وصل کنید. هیچ کنترلی در راه اندازی آن نخواهید داشت. در حالیکه سافتاستارتر به شما امکان کنترل پریود راه اندازی را می دهد.در خیلی از اوقات ما نیازی بهاعمال نظارت و کنترل در راه اندازی موتور نداریم. مثلاً در خیلی ازکاربردهای با موتورهای توان پایین . اما هنوز موارد زیادی هم وجود دارندکه باید راه اندازی با کنترلهای مناسب صورت بگیرد.باید توجه کنیم که هنگام راهاندازی یک موتور سه فاز یک سری اتفاقات الکترویکی و مکانیکی رخ میدهد کهمتفاوت از حالت کار دائم موتور پس از راه اندازی است مثلاً در هنگام راهاندازی موتور جریان خیلی بیشتری نسبت به حالت دائم آن از شبکه می  کشد.اگر موتور کوچک باشد اشکال خاصی ایجادنمی شود ولی اگر موتور بزرگ باشد ممکن است، این جریان زیاد را برق کارخانهنتواند براحتی تأمین کند.،‌مثلاً کشیدن جریان ناگهانی زیاد از برق کارخانه ممکن است باعث افتولتاژ لحظه ای شده و در کار سایر تجهیزات برقی و الکترونیکی اختلال ایجادشود.

 

 

 

پس راه انداز نرم موتور وسیله ای است که جریان راه اندازی موتور را کاهش می دهد؟

 

در واقع ما با تنظیم سافت استارتر  soft starter جریان راه اندازی موتور را به میزان مورد نیاز محدود می کنیم واجازه کشیدن جریان های زیاد را از برق کارخانه به موتور نمی دهیم.

 

یکی از قابلیتهای اصلی راه انداز نرمموتور محدود کردن جریان راه اندازی است ولی هنوز راه انداز نرم قابلیتهای دیگری نیز دارد.

 

 

 

مفهوم “نرم” در راه انداز نرم موتور چیست؟

 

مفهوم “نرم” به ویژگیهای متفاوتی دلالت می کند. مثلاً نرم به این معناست که جلوی تنشهای الکتریکی و مکانیکی گرفته میشود.ازسوی دیگر نرم به این معناست که موتور تدریجا” دور میگرد و به دور اسمی خودمی رسد. به صورت طبیعی مدت زمان راه اندازی در هنگام استفاده از سافتاستارتر بیشتر از حالت اتصال مستقیم موتور به شبکه است.به عبارت دیگر سافت استارتر جلوی فشارهای وارده به موتور را در هنگام راه اندازی می گیرد؟

 

یک مثال :. حتماً گاهی اوقات در خیابان بعضی جوانها را در هنگام Take Up دیده اید! و فشار زیادی که به لاستیکها و موتور وارد میشود را حس کرده اید ! وقتی موتور را مستقیماً به برق وصل می کنیم شرایط راه اندازی شباهت به Take Up ناگهانی اتوموبیل دارد . بدیهی است که شما اتومبیل خود را به این صورت راهاندازی نمی کنید بلکه با کنترل مناسب سرعت خودرو را بتدریج افزایش می دهیدو آنرا به سرعت مطلوب می رسانید.به این ترتیب عمر مفید موتور واتصالات و کوپلینگهای مکانیکی و بار کاهش پیدا میکند . چون راه اندازی تحتتنش هم به برق کارخانه فشار می آورد و هم به لحاظ مکانیکی به اجزای چرخندهفشار می آورد و استهلاک آنها را بالا می برد.می توانیم بگوئیم که راه انداز نرمموتور وسیله ای است جهت راه اندازی الکتروموتورهای سه فاز بصورت کنترل شده؟

 

راه انداز نرم موتور خواصهای دیگری هم دارد؟بسته به مشخصات طراحـی و کـاربرد،سافت استارتها متنوع بوده و قابلیتهای دیگری علاوه بر قابلیت اصلی خود دارند.

 

 سافت استارتها علاوه بر تفاوت درروشهای مختلفی کـه برای راه اندازی اعمال می کنند. در میزانی که موتور وخود را حفاظت می کنند هم تفاوت دارند. مثلا یک راه انداز نرم موتور پشرفتهمی تواند به طور کامل موتور را در مقابل هر نوع خطا حفاظت کند.

 

سافت استارتر کارهائی از قبیل بـی متـال و کنترل فاز و……. را نیز انجام می دهدو حفاظت های بیشتری را نیز می تواند اعمال کند

بصورت مدار الکترونیکی از یک راه انداز نرم چگونه استفاده مـی شود.

 به این شکل نگاه کنید. نخست برق سه فازبه سافت استارتر وارد می شود و خروجی سه فاز سافت استارتر به وصل می شود. در یک کاربرد ساده با استفاده از پانل روی دستگاه ، موتور استارت می شود. موتور بر اساس تنظیمات از پیش انجام گرفته دور می گیرد و در یک زمان مشخصبه دور نامی خود می رسد

دراینجاست که ماموریت اصلی آن تمام شده است و فقط وظیفه آن حفاظت از موتور است. سافت استارتر کار کنتاکتور ورودی موتور را نیز انجام می دهدکه بستگی به مدل سافت استارتر دارد.

بطورکلی سافت استارترها به دو نوع بیسیک و مجهز تقسیم می شوند.

۱- در مدلهایبیسیک یک کنتاکتور بای پاس با سافت استارتر پارالل می شود که پس از راهاندازی موتور کنتاکور مذکور عملاً  سافت استارتر را بای پس کرده و از مدارخارج می کند.

۲- اما در مدلهای مجهز کنتاکتور بای پس خارجی مورد نیاز نیست. بطور مثال در سافت استارترهای Aucom  مدل Csxi کنتاکتور بای پس وجود دارد ولی مدلهای IMS2 همواره در مسیر می مانند البته قابلیّت گذاردن کنتاکتور بای پس را با حفاظت کامل موتور دارند.

بای پس ؟

یعنی آنرا از مدار خارج کنید و از مسیردیگری برق موتور را تأمین کنید به عبارتی یک کنتاکتور بصورت موازی با سافتاستارت نصب می شود. و این کنتاکتور پس از راه اندازی موتور توسط خود سافتاستارت تغذیه شده و کنتاکتهای آن وصل می شود و برق بطور مستقیم به موتوراعمال می شود.

با توجه به اینکه جریان از مسیر خارج ازسافت استارت به موتور وصل میشود. سافت استارت چگونه موتور را در مقابلاضافه جریان حفاظت می کند؟

یک مدار ابتدائیسافتاستارت نمی تواند موتور را در مقابل اضافه جریان حفاظت کند، در واقع یکسافت استارت مجهز به راحتی این کار را انجام می دهد. قبلاً گفتیم که سافتاستارتها مدلهای مختلفی دارند.

 شرح یک مدار سافت استارتر مجهز ؟

برق سه فاز بهورودی سافت استارت وارد میشود و مجدداً از آن خارج میشود در بین راهترانسهای اندازه گیری جریان قرار دارد . بنابراین سافت استارت با کمک آنترانسها دقیقاً جریان موتور را اندازه می گیرد. از آن کاملتر سافتاستارتهای کاملاً مجهز هستند که اساساً در آنها نیاز به نصب کنتاکتورخارجی نیست.

 سایر حفاظتهای یک سافت استارت پیشرفته.

سافت استارتهای IMS2 ساخت شرکت Aucom  نمونهای از سافت استارتهای پیشرفته است این سافت استارت نیاز به کنتاکتور بایپس ندارد( در صوتیکه کنتاکتور بای پس اضافه کنیم حفاظت انجام می دهد) وقادر است موتور را در مقابل اضافه جریان، بر اساس یک مدل گرمائی از موتورحفاظت کند. از سوی دیگر اگر موتور دارای ترمیستور حفاظتی باشد میتوان آنرا به سافت استارت متصل نمود و سافت استارت، موتور را در مقابل قطع شدنفاز ورودی و یا بهم خوردن توالی فازها و همچنین عدم تقارن جریانهای سه فازحفاظت می نماید.وظایف بی متال و کنترل فاز را سافت استارت تقبل نمود.

علاوه بر آن سافت استارت مدل IMS2 شرکت IMS2 می تواند با کنترل گشتاور، نیروی دورانی روی شفت و سایر آسیبهای مکانیکی، محدود نماید. (ELectronic shearpin) یا سافت استارت IMS2 در صورت بی بار شدن ناگهانی موتور نظیر مواقعی که تسمه پاره می شود و یا سایر اشکالات مکانیکی را سنس کرده و هشدار متناسبی می دهد
===============================================

جهت دریافت فیلم آموزشی فارسی طراحی سافت استارتر کلیک کنید

بسته آموزشی فارسی آشنایی با سافت استارتر

==========================================

.

 حفاظت سافت استارت IMS2 ازخود؟

سافت استارتر IMS2 Aucom

برای مثال IMS2 شرکت Aucom  خودش را در مقابل سوختن SCR ، اشکالات مدار قدرت ، گرم شدن هیت سینگ و یا طولانی شدن زمان راه اندازی حفاظت می کند.سافت استارت را نمی توان برای راه اندازی همه موتورهای سه فاز و با هر باری استفاده نمود.چون راه اندازیهای نرم موتور برای همهبارها و موتورها مناسب نیستند. و معمولاً لازم است با یک متخصص مربوطه مشورت شود.

یک راه انداز برای اینکهبتواند جریان راه اندازی را محدود کند ولتاژ را کاهش می دهد، کاهش ولتاژباعث کاهش گشتاور راه اندازی موتور میشود . منظور از گشتاور راه اندازی،نیروی دورانی مورد نیاز جهت کندن بار و به چرخش در آوردن آن می باشد. بنابراین اگر بار طوری باشد که گشتاور راه اندازی(یا نیروی دورانی راهاندازی)بالائی نیاز داشته باشد عملاً با راه انداز نرم موتور نمیتوان آنبار را راه اندازی نمود.

چگونگی تشخیص راه انداز نرم برای کاربرد مورد نظر خیلی هم نگران کننده نیست. طبیعتبسیاری از بارها طوری است که گشتاور راه اندازی کمی دارند. برای مثال فنها، کمپرسورها و پمپ ها بارهای ایده آل برای راه اندازی با سافت استارت میباشند. اینها در مقیاس وسیعی در کارخانجات مورد استفاده قرار می گیرند.

سافت استارت برای راه اندازی کلیه پمپ ها و فن ها جوابگو است ولی ممکن است گاهی اوقات بررسیهای دیگری نیز مورد نیاز باشد. ولی بصورت کلی این برداشت درست است.

چگونگی راه اندازی پمپ توسط سافت استارت؟

 اولاً در هنکام راه اندازی جریان را به میزان زیادی محدود میکندبدین ترتیب تنشهای الکتریکی وارده به شبکه و موتور را میگیرد.حتماتوجه دارد که جریان راه اندازی یک موتور با اتصال مستقیم آن به شبکه حدود ۶ برابر جریان اسمی موتور است. یعنی یک موتوری که جریان اسمی آن۱۰۰A است در هنگام راه اندازی با اتصال مستقیم به شبکه ۶۰۰A از شبکه جریان میکشد. ثانیاً سافت استارت گشتاور (نیروی دورانی) اضافی رابه موتور و پمپ محدود نموده و جلوی خیلی از مشکلات مکانیکی و استهلاک بعدیرا می گیرد. در بعضی از پمپها مثل پمپهای شفت و غلاف که در آبیاری استفادهمیشوند قطعات چرخنده زیادی وجود دارد. تنشهای مکانیکی هنگام راه اندازی میتواند عمر آنها را کاهش دهد در بعضی از کاربردها مثل چاههای عمیق آّبکشاورزی، با استفاده از سافت استارتر و دور گرفتن دریجی موتور و پمپ ازتلاطم دورانی ناگهانی آب در داخل چاه می توان جلوگیری نمود. این تلاطمهامی توانند به جداره برخی از چااههای عمیق که ماسه ای هستند آسیب برساند وعمر مفید چاه را کاهش دهد.‌بامحدود کردن سرعت راه اندازی در پمپها پدیده کاویتاسیون راه اندازی هم تحتکنترل در می آید.

منظور از کاویتاسیون چیست؟

پدیده کاویتاسیون Cavitation

کاویتاسیون عبارتند از بروز حبابهاییهوائی که بخار  آب ناشی از کاهش فشار ( یا خلأ ) در پمپ بدلیل شتاب سریعایجاد می شود و بعد  از دور گرفتن پمپ و جبران فشار ، این حبابها می ترکندو باعث خوردگی تدریجی پره ها می شود.یکی از دلایل ایجاد کاویتاسیون، استارتناگهانی پمپ و دور گرفتن سریع پره ها است. این امر باعث می شود در پشت پرهها خلا درست شده و آب در داخل آن فضا بسرعت تبخیر می شود و ترکیدن اینحبابهای بخار و شتاب ذرات آب اطراف آن با پره ها بسیار خورنده است.

تا اینجا در مورد مزایای سافتاستارتر در  راه اندازی پمپ توضیح دادیم. ولی در هنگام توقف پمپ هم راهانداز نرم در بعضی از کاربردهای پمپ بسیار مفید ظاهر می شود.که سافت استارترها در هنگام توقف موتور هم آنرا کنترل می کنند.برای مثال پک پمپ که هد بالائی دارد را تجسم کنید.

هد بالا چیست؟

یک پمپ آب را در نظربگیرید، که آب را از یک موقعیت پائین به ارتفاع بالاتری هدایت می کند. ایناختلاف سطح را هد می گویند.یک چنین پمپی در هنگام توقف اختلالاتزیادی درست می کند. چون پمپ ناگزیر است به سیال (مثلاً آب ) بمیزانی انرپیجنبشی بدهد که به آن اختلاف ارتفاع غلبه کند. حالا تجسم کنید این پمپ، باقطع کردن کنتاکاور ورودی آن ناگهان خاموش شود. در این حالت آبی که در لولهها وجود دارد و دارای انرژی پتانسیل بالائی بسته به هد پمپ می باشد، بطورناگهانی بطرف پمپ سرازیر می شود. این آب پس از برخورد به پمپ که به آن کلهقوچی می گویند مجدداً به عقب رانده می شده و این سیکل چند بار تکرار میشود تا آنکه انرژی آب تمام شود.

 این ضربه و نواسانات بعدیآن، هم به پمپ و هم به لوله ها می تواند آسیب بزند.این موضوع بقدری جدیاست که برای کنترل آن همواره ازیک تجهیزات مکانیکی استفاده می شود.مثلاًممکن است از یک انباره هوائی برای گرفتن جلو ضربه کله قوچی استفاده کنند. و یا قبل از خاموش کردن پمپ نخست یک شیر برقی را در خروجی پمپ ببندد ، کهتازه در این صورت تنها پمپ حفاظت می شود، و هنوز معلوم نیست تکلیف نوساناتاعمال شده به لوله ها و فیتینگ ها چه می شود.

سافت استارتر چگونه مسئله را حل می کند.و چگونه جلو ضربه کله قوچی را می گیرد؟

سافت استارتر با توقف تدریجی پمپ باعثمی شود که انرژی پتانسیل آب بتدریج میرا شود و بدین ترتیب ضمن جلوگیری ازضربه از نواسانات مکانیکی بعدی آن هم جلوگیری می کند.پس سافت استارتر نقش یک سافت استاپ یا توقف نرم را هم بازی می کند.و این خاصیت در خیلی از کاربردها حائز اهمیت است.

با این همه خواصی که برشمردیم فکرمی کنید یک سافت استارتر گران قیمت باشد؟

به لحاظ کار چیز بارزشی است ولیبه لحاظ قیمت فروش آن گران نبوده و حتی اختلاف قیمت چندانی با راهاندازهای متداول دیگر، مثل راه انداز ستاره مثلث ندارد.

 در یک سافت استارت ولتاژ از مقدار قابل تنظیمی شروع به افزایش می کند و بصورت تدریجی پیوسته افزایش می یابد، تا همهولتاژ به موتور اعمال شود.

   نمی توانیم نتیجه بگیریم که جریان هم بتدریج از صفر و متناسب با ولتاژ افزایش پیدا می کند تا به دور اسمی برسد.چون در یک سافتاستارت جریان به میزان از قبل تعریف شده محدود می شود و در تمام مدت راهاندازی جریان از آن مقدار اضافه نمی شود . پس از پایان زمان راه اندازیجریان کاهش پیدا کرده و به میزان مورد نیاز بار محدود میشود.

چه معیارهائی برای انتخاب جریان راه اندازی وجود دارد؟

 اولاً باید توجهکنیم که بسته به موتور و بار اگر این جریان را از یک حدی کمتر انتخابکنیم، ممکن است موتور اصلاً راه اندازی نشود. چون قبلاً گفتم که با کاهشجریان راه اندازی، گشتاور راه اندازی موتور نیز کم می شود. حال اگر جریانراه اندازی را آنقدر کاهش بدهیم که در نتیجه گشتاور راه اندازی موتور ازراه اندازی بار کمتر بشود. اصلاً بار از جا کنده نخواهد شد. (منظور اگرنیروی دورانی تولید شده در شفت موتور از نیروی دورانی مورد نیاز برای کندنبار کمتر باشد اصلاً بار حرکت نخواهد کرد)دقیقاً مشابه این که یکموتور سیکلت کامیونی را به حرکت در آورد. نکته دیگری که باید به آن توجهکنیم آنست که هر گاه جریان راه اندازی را کم انتخاب کنیم ، با فرض اینکهبتوانیم به گشتاور مقاوم بار غلبه کنیم، و آنرا به حرکت در بیاوریم ، مدتزمانی که طول خواهد کشید تا سرعت موتور به سرعت نامی آن برسد تابع جریانانتخاب شده ما خواهد بود. به عبارت دیگر جریان کمتر مدت زمان بیشتر وجریان بیشتر مدت زمان کمتری طول خواهد کشید، تا موتور به دور اسمی خودبرسد.

 در یک سافت استارتر ما ناگزیر نیستیم تنظیمات مختلفی انجام بدهیم؟بصورت کلی با تنظیم سه، چهار پارامتر که مشخصه استارت و جریان موتور می باشد براحتی تنظیم می گردد.راه اندازهای دیگری نیز وجود دارندکه یا کم استفاده هستند و یا موارد خاص بکار گرفته می شوند. منظورم آنستکه زیاد متداول نیستند.

راه اندازهای نرم از چند کیلووات تا چند مگاوات در دسترس می باشند و ولتاژ کار آنها می تواند۳۸۰v تا۱۱kv باشد.

برای موتورهای چند صد کیلووات و یا چند مگاواتی هم سافت استارتر ساخته می شود؟البته تعداد محدودی سازنده وجود دارند که برای توانهای مگاوات راه انداز نرم می سازند که Aucom  یکی از آنهاست. 

سیستمهای درایو چیست؟

سیستمهای درایو شامل کنترل کننده هایدور موتور، راه اندازهای نرم موتور، الکتروموتورها و ترانسفورماتورهایمرتبط با آنها و سنسورها و سایر تجهیزات مرتبط می شود.

در یک پروژهسیستمهای درایو مسائل کاملاً تخصصی و کارشناسانه است و حتماً ‌لازم استمشتریان صنعتی پارتنرهای مناسبی برای این کار داشته باشند. همانطور کهاشاره کردید مسائل مرتبط شامل، بررسی و انتخاب راه حلهای مناسب، انتخابمحصول مناسب با توجه به مسائل بعدی آن، نصب و راه اندازی درست محصولات وخدمات پس از فروش شامل تامین قطعات یدکی و تعمیرات و نظایر آن می باشد واز اینجا مشتریان صنعتی باید با یک شرکت معتبر و پایدار کار کنند چونپشتیبانی سیستمهای درایو بیش از خرید آنها اهمیّت دارد.

در انتخاب یک محصول به تنهائیویژگیهای خود محصول کافی نیست البته بدیهی است محصول باید کیفیت مطلوبیداشته باشد ولی باید توجه کرد که چه سیستمهائی در پشت غرفه آن محصول نهفتهاست. مثلاً شما ممکن است یک اتومبیل فراری را در ایران تهیه کنید ولیباید توجه کنیم که این خودرو در ایران فاقد نهادهای حمایتی مناسب است.بنابرایندر انتخاب محصول فرآیندهای سازمانی ساپلایر محصول، لاجستیک،‌خدمات پس ازفروش و نکات دیگر را باید مورد توجه قرار داد. مثلاً باید توجه کرد کهنمایندگیهای داخلی که یک محصول ولو با کیفیت خوب را عرضه می کنند خودشانکیفیت خدماتی مناسبی دارند یا نه!

تفاوت مدلهای مختلف راه اندازهای نرم موتور Aucom  ؟

راه انداز های نرم موتور Aucom  در سه سریCsxi و IMS2 و MVS عرضه می شوند.

 مدل Csxi مدل آنالوگ بوده و با هفت ولوم پیش بینی شده در روی آن تنظیمات انجام می شود در ضمن کنترل ولتاژ روی دو فاز انجام می شود و رلهBypass در آن پیش بینی شده است این مدل تا رنج ۱۱۰kw عرضه می شود.

 سری IMS2 مدلدیجیتال بوده که کنترل روی هر سه فاز بوده و نمایشگر دیجیتال جهتپارامترها و جریان و گرمای دستگاه دارد ، همچنین کلیه پارامترها توسط کیپد تنظیم می گردد و قابلیّت برنامه ریزی دارد در ضمن این سری تا ۸۰۰kw عرضه می شود
===============================================

جهت دریافت فیلم آموزشی فارسی طراحی سافت استارتر کلیک کنید

بسته آموزشی فارسی آشنایی با سافت استارتر

==========================================

فیلم فارسی دوره آموزشی طراحی تاسیسات اکتریکی

فیلم آموزش فارسی طراحی تاسیسات الکتریکی صنعتی و برق ساختمان

سرفصلهای اصلی این دوره عبارتند از:

1. سازمان پروژه
2. سایزینگ بارهای الکتریکی و منابع توان
3. برآورد بار الکتریکی
4. آشنایی با مقررات و تعرفه های انشعابات برق و پستها
5. سایزینگ توان ترانسفورماتورهای قدرت
6. سایزینگ توان ژنراتور
7. سایزینگ توان راکتیو بانکهای خازن
8. ساختار و سایزینگ کابل
9. طراحی سیستم ارتینگ
10. طراحی روشنایی
11. انجام چندین پروژه

جهت دریافت فیلم آموزشی فارسی طراحی تاسیسات الکتریکی کلیک کنید

بسته آموزشی فارسی تاسیسات الکتریکی